Có kinh từ năm 16 tuổi, đến nay vòng kinh chưa đều. Vậy có ảnh hưởng đến khả năng sinh đẻ không?
Thế nào là kinh nguyệt chưa đều vì chu kỳ kinh có thể dao động từ 20 ngày đên 40 ngày vẫn được coi là bình thường. Tuổi có kinh lần đầu của các em gái có thể sớm muộn khác nhau và có kinh năm 16 tuổi không phải là bất thường. Phụ nữ cần biết rằng kinh nguyệt là kết quả của những tác động nội tiết, thần kinh, cảm xúc cho nên rất dễ thay đổi theo từng chu kỳ cũng như theo tuổi tác và những sự cố trong cuộc đời.
Vùng dưới đồi và tuyến yên ở trong não chi phối sự bài tiết của buồng trứng (tiết ra estrogen và progesterone) – 2 hormon này làm cho niêm mạc tử cung có những biến đổi để tạo ra kinh nguyệt hay để đón trứng thụ tinh đến làm tổ và phát triển thành thai. Do mối quan hệ như thế cho nên có thể nói rằng mọi tác động của đời sống đều có thể ảnh hưởng đến kinh nguyệt, cường độ lao động của chân tay và trí óc, thời tiết và sự thay đổi môi trường sống, mọi cảm xúc từ âm tính đến dương tính (lo buồn, căng thẳng hay vui sướng, phấn khởi). Nếu những thay đổi về chu kỳ kinh không lớn và không ảnh hưởng đến sức khỏe, năng suất làm việc thì có thể chung sống với những thay đổi đó. Còn những biến đổi lớn về kinh nguyệt cần được thầy thuốc xem xét lại.
Mất kinh thứ phát: tức mất kinh trên 4 tháng ở người trẻ đã từng có kinh trước đây. Sau khi loại trừ có thai thì có thể do: Có bệnh hay bị xúc động (stress) – thay đổi môi trường sống (từ nông thôn ra tỉnh, đi nước ngoài…) – Sút cân nhiều trong một thời gian ngắn do kiêng ăn quá kỹ lưỡng hay vận động quá sức. Mất kinh kèm hai hay nhiều triệu chứng sau đây: lông tóc mọc nhiều – giọng nói trầm – tăng cân không giải thích được… cần gặp thầy thuốc.
Kinh nguyệt thưa: khi số chu kỳ kinh trong 1 năm dưới 11 đến 13 chu kỳ kinh. Vẫn có rụng trứng chỉ có điều ít xảy ra hơn. Kinh nguyệt thưa không gây nguy hiểm cho sức khỏe và thường không cần điều trị gì trừ phi muốn có thai vì có thể do bất thường ở trục tuyến dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng.
Kinh nguyệt nhiều: là khi thời gian hành kinh kéo dài trên 7 ngày là lượng máu cũng ra nhiều hơn bình thường, nhất là khi có máu cục hoặc máu ra xối xả. Có thể xảy ra trong một số tình huống sau: rối loạn hormon kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt – Có u xơ tử cung – nhiễm khuẩn tiểu khung – Mới đặt dụng cụ tránh thai – lạc nội mạc tử cung, tức nội mạc tử cung mọc không đúng chỗ…
Nếu những biến đổi lớn về kinh nguyệt không tìm được nguyên nhân, không được điều trị sẽ có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Thu Hà
Theo Bs. Đào Xuân Dũng
Những hiểu biết cần thiết về sức khỏe phụ nữ
NXB Lao động – 2007